Γυναικοκρατία ή γιορτή της Μπάμπως στη Μονοκκλησιά

Γνωστό σε όλη την Ελλάδα το έθιμο της γυναικοκρατίας που αναβιώνει στη Μονοκκλησιά (17 χλμ. από την πόλη των Σερρών) και την Άνω Καμήλα (15 χλμ. από την πόλη των Σερρών. Πλήθος επισκεπτών, έλληνες και ξένοι καταφθάνουν κάθε χρόνο στις 8 Ιανουαρίου προκειμένου να παρακολουθήσουν από κοντά τις νέες «Αμαζόνες», που έστω και για μία ημέρα παίρνουν στα χέρια τους την εξουσία από τους άνδρες του χωριού.

Το έθιμο έφεραν οι Θράκες πρόσφυγες. Ονομάζεται και γιορτή της «Μπάμπως» ή «Μπάμπω γκιονού», καθώς και «βρεξούδια», γιατί εκείνη τη μέρα περιβρέχουν όσους άνδρες θα τολμήσουν να βγούνε από το σπίτι.

Τα παλιά τα χρόνια η γεροντότερη γυναίκα, ήταν αυτή που εκτελούσε και χρέη μαμής βοηθώντας στο να έρθουν στον κόσμο τόσες ανθρώπινες ζωές. Στο πρόσωπο της Μπάμπως βρίσκει την καλύτερη και διαρκέστερη έκφραση η έννοια της μητρότητας.

Τελετουργικό της γιορτής: Τιμώμενο πρόσωπο η Μπάμπω δηλαδή η πρακτική μαμή του χωριού τα παλιά χρόνια, σήμερα η μεγαλύτερη σε ηλικία γυναίκα. Από το πρωί καταφθάνουν στο σπίτι της Μπάμπως οι γυναίκες ντυμένες με παραδοσιακές στολές, με κέρματα και ένα ματσάκι βασιλικό για να τιμήσουν εκείνη που τις βοήθησε να φέρουν στον κόσμο τα παιδιά τους. Πλένουν τα χέρια της Μπάμπως, της νίβουν το πρόσωπο και στο λαιμό της κρεμούν τη «μπουρλιά», μια χειροποίητη γιρλάντα φτιαγμένη με καλαμπόκι, ξηρά φρούτα και καραμέλες που συμβολίζει το νεογέννητο παιδί. Η οικοδέσποινα φιλεύει τις γυναίκες συνοδεία γλυκού κρασιού και ξεκινά το γλέντι με τους παραδοσιακούς ήχους της Αν. Ρωμυλίας. Στη συνέχεια, οι γυναίκες μεταφέρουν τη Μπάμπω, πάνω σε ένα κάρο, σε όλο το χωριό για να την δουν και να τη συγχαρούν.

Στη διάρκεια της ημέρας γυναίκες ενδύονται τη στολή των Σωμάτων Ασφαλείας, σταματούν τους άνδρες, πεζούς ή εποχούμενους και δεν τους επιτρέπουν να περάσουν εάν δεν πληρώσουν. Με τα χρήματα θα πληρωθούν οι μουσικοί.

Μετά την τιμητική τελετουργία προς το πρόσωπο της Μπάμπως, το γλέντι συνεχίζεται το βράδυ, στο καφενείο του χωριού όπου πρωτοστατούν οι μασκαρεμένες άτεκνες γυναίκες οι οποίες είναι εκεί για να «ευλογηθούν» και να γίνουν έγγαμες μητέρες. Παρόντες και οι σύζυγοι οι οποίοι την ημέρα φροντίζουν το νοικοκυριό και τα παιδιά. Πρόκειται για ένα μεγάλο λαϊκό γλέντι, με τη συνοδεία τοπικών παραδοσιακών μουσικών σχημάτων αλλά και πολλών εκλεκτών εδεσμάτων της παραδοσιακής θρακιώτικης κουζίνας.

Το έθιμο καθαγιάζει την τεκνοποιία και υποδηλώνει συμβολικά την επιθυμία για ισότητα των δύο φύλων.

Δείτε ακόμη