Έτος Ίδρυσης:
Νόμιμος Εκπρόσωπος:
Τηλ. Επικοινωνίας:
Σταθερό: 2321062224
Κινητό: 6932225793
Διεύθυνση:
Ωράριο:
E-mail:
katsantonisserron@gmail.com
Η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των Σαρακατσάνων του νομού και των φίλων τους, η γνωριμία με αυτούς που μένουν εκτός αυτού, η ανάπτυξη αλληλεγγύης μεταξύ τους, η προαγωγή της πνευματικής, οικονομικής και ηθικής ανάπτυξης των μελών εντός των πλαισίων των εθνικών ιδεωδών και συμφερόντων και μακριά από κάθε είδους κομματικών αναμίξεων.
Χορευτικό
Ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων Ν. Σερρών «Ο Κατσαντώνης» ιδρύθηκε το 1971.
Σκοπός του είναι η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των Σαρακατσάνων και των φίλων τους, η ανάπτυξη της αλληλεγγύης μεταξύ τους, η διατήρηση της παράδοσής τους και η προαγωγή των αξιών και ιδεών του ελληνικού έθνους.
Από την ίδρυσή του και μέχρι σήμερα, πρωτοστατεί ως πολιτιστικός φορέας και δίνει δυναμικό παρόν όπου και όταν χρειάζεται. Το 1973 συμμετείχε σε διεθνές φεστιβάλ παραδοσιακών χορών και τιμήθηκε ως ο πολιτιστικός σύλλογος με την πλουσιότερη δράση. Το 1974 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο διεθνές φεστιβάλ Χανίων. Το 1975 κέρδισε το Α΄ Βραβείο ενδυμασίας στη Φλώρινα. Το 1979 ίδρυσε το μοναδικό στο είδος του Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων όλης της Ελλάδας με έδρα την πόλη των Σερρών. Η λαογραφική συλλογή του Συλλόγου παραχωρήθηκε στο μουσείο και εκεί διαφυλάσσεται μέχρι και σήμερα. Το 1996 συμμετείχε στο διεθνές φεστιβάλ παραδοσιακού χορού στη Λευκάδα. Το 1998 παρουσίασε τους σαρακατσάνικους χορούς στο Ηρώδειο. Το 2007 διοργάνωσε στις Σέρρες το 20ο Συνέδριο Συλλόγων Σαρακατσάνων. Το 2013 διοργάνωσε εκδήλωση στις Σέρρες με κεντρικό θέμα «Οι Σαρακατσάνοι και ο ρόλος τους στην απελευθέρωση της Μακεδονίας», στα πλαίσια του εορτασμού για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης. Συμμετέχει σε όλες τις εκδηλώσεις που αφορούν τους Σαρακατσάνους στην Ελλάδα (Μπουκβάλα, παρουσιάσεις βιβλίων κ.α.) και στα πανελλήνια και περιφερειακά ανταμώματα, με αποκορύφωμα την παρουσία του στο 27o Παμβουλγαρικό Αντάμωμα Σαρακατσαναίων στο Σλήβεν της Βουλγαρίας το 2018. Επίσης κάθε χρόνο συνδιοργανώνει με τον αντίστοιχο σύλλογο του Ν. Καβάλας, το περιφερειακό αντάμωμα Σαρακατσαναίων Αν. Μακεδονίας και Θράκης που διεξάγεται στην Ελατιά Δράμας (Μπουζάλα) το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου. Συμμετείχε 3 φορές με χορευτικό συγκρότημα στο θέατρο της Δώρας Στράτου. Συμμετέχει και στηρίζει όλα τα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας, όπως την Πανελλήνια Χορευτική Συνάντηση του Δήμου Σερρών, θεατρικές παραστάσεις με ιστορικό και θρησκευτικό περιεχόμενο, όπως αυτή που έλαβε χώρα το 2019 με θέμα τη ζωή του Κοσμά Αιτωλού και παράλληλα συμμετέχει στα επιστημονικά συνέδρια με θέμα τον πολιτισμό.
Διατελέσαντες Πρόεδροι του Συλλόγου
1971 – 1975 Τσαούσης Βασίλειος
04/1975 – 04/1976 Μπάκας Πολυμέρης
04/1976 – 03/1982 Τσαούσης Βασίλειος
03/1982 – 04/1984 Μερμεκλής Χρήστος
04/1984 – 03/1986 Μελίτος Δημήτριος
03/1986 – 12/1988 Μερμεκλής Χρήστος
12/1988 – 12/1990 Γεωργού Γεώργιος
12/1990 – 10/1996 Τσαλής Ιωάννης
10/1996 – 12/2000 Καπούλας Δημήτριος
12/2000 – 11/2002 Τριάντης Δημήτριος
11/2002 – 11/2004 Λέφας Αναστάσιος
11/2004 – 12/2006 Σιψής Θεόδωρος
12/2006 – 10/2008 Μπασδάνη Άννα
10/2008 – 06/2018 Πάνος Ευάγγελος
06/2018 έως σήμερα Γατσέλος Δημήτριος
Οι Σαρακατσαναίοι ή Σαρακατσιάνοι ή Σαρακατσάνοι είναι πανάρχαιο ελληνικό φύλο, πιθανότατα δωρικής καταγωγής, όπως υποστηρίζουν πολλοί εθνογράφοι και μελετητές (Χατζημιχάλη, Φέρμορ, Χέγκ, Γρανίτσας, Γεωργακάς, Πουλιανός κ.α.). Ήταν νομάδες κτηνοτρόφοι, που ζούσαν στα βουνά το καλοκαίρι και στα χειμαδιά το χειμώνα. Κοιτίδα τους θεωρείται η Πίνδος, από όπου διασκορπίστηκαν στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα μετά το 1812 μ.Χ., λόγω των διώξεων του Αλή Πασά αλλά και για εξεύρεση βοσκοτόπων. Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι οι Σαρακατσάνοι παρουσιάζουν γενετική ομοιότητα με τους υπόλοιπους Έλληνες.
Η επικρατέστερη θεωρία για την ονομασία τους υποστηρίζει ότι αυτή προέρχεται από παραφθορά της σύνθετης λέξης Karakacan (Καρακατσάν), που τους προσέδωσαν οι Τούρκοι, αποτελούμενη από το kara (καρά) που σημαίνει «μαύρος, μαυροντυμένος» και το kacan (κατσάν) που σημαίνει «φυγάς, ανυπότακτος». Οι Σαρακατσάνοι μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης φορούσαν μαύρη ενδυμασία ως ένδειξη πένθους, ενώ έσφαζαν τα λευκά πρόβατα και κρατούσαν μόνο τα μαύρα.
Η γλώσσα είναι η ελληνική με πελασγικές, δωρικές και ομηρικές ρίζες και με το βόρειο γλωσσικό ιδίωμα. Διατήρησαν αναλλοίωτα τα αρχαιοελληνικά στοιχεία που τους χαρακτήριζαν στα ήθη, τα έθιμα, τη λαϊκή τέχνη και τον τρόπο ζωής. Διακρίνονταν σε τέσσερις κύριες ομάδες, τους Ηπειρώτες (Ήπειρος), τους Κασσανδρινούς (Μακεδονία), τους Μωραΐτες (Κ. Ελλάδα) και τους Πολίτες (Θράκη), αναλόγως κυρίως του τόπου διαμονής. Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους κάποιοι αποκλείστηκαν στα Σκόπια (Σερμπιάνοι), από όπου αργότερα επαναπατρίστηκαν και στη Βουλγαρία (Βουλγαρνοί), όπου παρέμειναν διατηρώντας μέχρι σήμερα την ελληνική συνείδηση και γλώσσα.
Ο τρόπος ζωής ήταν οργανωμένος στο «Τσελιγκάτο», όπου οι συγγενείς έσμιγαν τα κοπάδια τους σε ένα είδος συνεταιρισμού για διευκόλυνση της εργασίας, με επικεφαλής τον τσέλιγκα. Το σπίτι (κονάκι), το κατασκεύαζαν μόνοι τους και ήταν ένα καλύβι με σάλωμα, ορθού (κωνοειδές) ή πλάγιου τύπου.
Οι Σαρακατσάνοι ήταν πιστοί χριστιανοί, ενώ η οικογένεια ήταν πατριαρχική. Ο στυλοβάτης της οικογένειας ήταν η γυναίκα, που αναλάμβανε όλες τις ευθύνες. Στους γονείς υπήρχε απόλυτος σεβασμός. Αυστηρή πειθαρχία και άγραφοι απαρασάλευτοι νόμοι όριζαν τη συμπεριφορά των μελών. Ο γάμος και η γέννηση των παιδιών αποτελούσαν τους κυριότερους πόλους της Σαρακατσάνικης κοινωνίας. Η γυναίκα έφτιαχνε μόνη της τις αντρικές και γυναικείες φορεσιές.
Τα τραγούδια (μοιρολόγια, της τάβλας, γαμήλια, γκουρμπανίσια κ.α.) λέγονταν χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων και ήταν αντιφωνικά. Το μόνο μουσικό όργανο ήταν η φλογέρα. Τα υπόλοιπα όργανα υιοθετήθηκαν αργότερα. Οι χοροί είναι οι κλέφτικοι (κάτσα, κ’τσάδικος, σταυρωτός), που εκφράζουν την τόλμη και τη λεβεντιά των κλεφτών στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και οι κοινωνικοί (καλτσάδικος ή στα τρία, διπλός χορός) για συγκεκριμένα κοινωνικά γεγονότα, που είναι αργοί και φανερώνουν αρχοντιά και υπερηφάνεια.
Οι Σαρακατσαναίοι συνέβαλαν αποφασιστικά σε όλους τους Αγώνες του Έθνους. Στην Τουρκοκρατία κάθε οικογένεια είχε δώσει κι από έναν κλέφτη. Οι πιο γνωστοί Σαρακατσάνοι αγωνιστές των προεπαναστατικών και επαναστατικών χρόνων, ήταν ο Κατσαντώνης, ο Καραϊσκάκης, ο Λιακατάς, οι Συκάδες, ο Δίπλας, ο Χασιώτης και ο Λεπενιώτης (αδέλφια του Κατσαντώνη), ο Φαρμάκης, ο Τσόγκας, ο Αραπογιάννης κ.α. Στον Μακεδονικό Αγώνα βοήθησαν τα ελληνικά αντάρτικα σώματα ως οδηγοί, αγγελιοφόροι, τροφοδότες, σύνδεσμοι, μεταφορείς όπλων και συμμετείχαν ως ένοπλοι σε αυτά, όπως ο οπλαρχηγός Κ. Γαρέφης κ.α. Ο Παύλος Μελάς συνεργάστηκε στενά με τους Σαρακατσάνους.
Οι ετήσιες δραστηριότητες του Συλλόγου μας ξεκινούν με αγιασμό, όπως ακριβώς πρεσβεύουν οι αρχές και τα ήθη των Σαρακατσάνων.
Αμέσως μετά ακολουθεί ο ετήσιος χορός, ο οποίος είναι μια από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις του Συλλόγου, αφού δίνεται η δυνατότητα στους Σαρακατσάνους και στους φίλους των Σαρακατσάνων της περιοχής μας αλλά και των γειτονικών νομών, να ανταμώσουν και να διασκεδάσουν μαζί. Επίσης κάθε χρόνο διοργανώνονται δύο χοροεσπερίδες, η πρώτη στο τέλος της χορευτικής χρονιάς (Ιούνιος) και η δεύτερη στην έναρξή της (Οκτώβριος).
Τον Ιανουάριο, ο Σύλλογος εκδράμει προκειμένου να συμμετέχει στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας των Σαρακατσάνων (Μπουκ’βάλα ή Βασιλόκ’λουρα), η οποία είναι μια εκδήλωση που διοργανώνεται από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων (ΠΟΣΣ) και φιλοξενείται κάθε χρόνο σε διαφορετική πόλη (Ξάνθη, Βόλος, Κατερίνη, Λάρισα, Θεσσαλονίκη κ.α.). Επίσης δίνει το παρόν σε όλες τις εκδηλώσεις που ο χαρακτήρας τους συνάδει με τη διατήρηση και την προβολή των εθίμων τόσο των Σαρακατσάνων, όσο και των άλλων ελληνικών εθνικών υποομάδων.
Συμμετέχει στο Πανελλήνιο Αντάμωμα Σαρακατσαναίων, που διοργανώνεται από την ΠΟΣΣ κάθε τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιουνίου στο Περτούλι Τρικάλων. Επιπλέον συνδιοργανώνει σε ετήσια βάση το Περιφερειακό Αντάμωμα Σαρακατσαναίων Αν. Μακεδονίας και Θράκης που διεξάγεται στην Ελατιά Δράμας (Μπουζάλα), με χρονικό ορόσημο το πλησιέστερο Σαββατοκύριακο στην εορτή του Προφήτη Ηλία.
Ο Σύλλογός μας έχει τη χαρά να φιλοξενεί στις τάξεις του πολλούς χορευτές διαφόρων ηλικιών. Τρία τμήματα συνθέτουν τη χορευτική ομάδα του Συλλόγου μας. Το παιδικό χορευτικό, απαρτίζεται από παιδιά ηλικίας 5-13 ετών, τα οποία αρχίζουν να μαθαίνουν τους χορούς μας, ενώ το εφηβικό τμήμα, αποτελούμενο από παιδιά ηλικίας 13-17 χρόνων, εκπροσωπεί τον Σύλλογο σε κάποιες εκδηλώσεις. Το μεγάλο χορευτικό (επίδειξης) συγκροτείται από άτομα ηλικίας άνω των 16-17 ετών και είναι αυτό που παρουσιάζει τους χορούς μας σε όλες τις μεγάλες εκδηλώσεις. Ένα χορευτικό τμήμα που γεμίζει με περηφάνια τους Σαρακατσάνους, όπου και όταν εμφανίζεται, αφού αναγνωρίζεται ως ένα από τα καλύτερα χορευτικά τμήματα σε πανελλήνιο επίπεδο. Επίσης τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκε ένα ακόμα τμήμα ενηλίκων, το οποίο απευθύνεται σε όλους όσους αγαπούν τον χορό και θέλουν να τον διδαχθούν, ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Στο σύλλογό μας εκτός των σαρακατσάνικων χορών, διδάσκονται όλοι οι ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί (Θράκη, Πόντος, Κρήτη, Δυτική Ελλάδα Θεσσαλία κ.α.).
Υπεύθυνος όλης αυτής της προσπάθειας εδώ και πολλά χρόνια, είναι ο καθηγητής του ΤΕΦΑΑ και καταξιωμένος χοροδιδάσκαλος κ. Γούλας Παναγιώτης.
Ο Σύλλογός μας συνεργάζεται στενά με το Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων που εδρεύει στην πόλη των Σερρών, όπως επίσης και με όλους τους τοπικούς φορείς.
Τέλος οργανώνει εκδρομές ψυχαγωγικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα για τα μέλη και τους φίλους του, σκοπεύοντας στην περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ τους, με πρόσφατο παράδειγμα αυτό της τετραήμερης επίσκεψης στο Βελιγράδι, τον Μάρτιο του 2020.
ΣΥΝΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΩΝ Ν.ΣΕΡΡΩΝ “Ο ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΣ”
kediser@gmail.com
Με την οικονομική υποστήριξη και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
© All Rights Reserved 2023
